Starenje je proces koji podrazumeva postepeno popuštanje fizioloških funkcija u organizmu. U osnovi toga su anatomske promene na tkivima. Te promene podrazumevaju smanjenje broja ćelija, najpre u parenhimatoznim organima, vezivno tkivo se uvećava na račun kolagenog odnosno neelastičnog vezivnog tkiva. Javlja se atrofija pojedinih organa, smanjenje elasticiteta pre svega u krvnim sudovima i u zglobnim strukturama. Uočljivi su znaci smanjene funkcionalne sposobnosti, smanjenje rezervnih kapaciteta organizma, gubitak sposobnosti brzog oporavka nakon opterećenja, stresa, infekcija i slično. Mišićna snaga je znatno reducirana, značajnije na donjim ekstremitetima.
Ali čovek ne stari samo biološki, već i psiholoski i socijalno. Početkom starosti smatra se 65 godina života. Najčešće postavljene dijagnoze u ovim godina su: hipertonija, manifesna srčana slabost, koronarna skleroza, bronhitis, hipertrofija prostate, varikoziteti, spondylosis, artrosis, diabetes mellitus itd.
U starosnom dobu dolazi do pojave bolesti, invaliditeta, što može imati posledice na ekonosmkom, socijalnom i psihološkom planu. Stari su često otuđeni, usamljeni i odbačeni od svojih primarnih grupa. Stoga, kad god je to potrebno, stara osoba se uključuje u rehabilitacioni program.
Kada govorimo o ulozi fizioterapeuta u rehabilitaciji starih lica, postoje stručne dileme i razlike u pristupima. Većina autora smatra da rehabilitacija jedino može biti uspešna ako se sprovodi timski, oprezno, nakon dobre procene. Ima i onih koji donekle uspešnost rehabilitacije osporavaju.
Rehabilitacija starih lica može se sprovoditi u bolničkim uslovima (najčešće u Klinikama za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju) u kućnim uslovima ali i u specijalizovanim ustanovama koje brinu o starim licima (dom za stara lica). Veoma značajan segment u sveukupnoj zaštiti starih osoba je institucionalna zaštita. Domovi za stara lica su ustanove za stare osobe koje nisu u mogućnosti da žive sami. Ovakvo stanje može prouzrokovati više faktora ali najčešći su bolest i starost. Pored toga što obežbeđuje stanovanje, ishranu, negu, kulturne i zabavne aktivnosti, dom za stara lica obežbeđuje i rehabilitaciju.
Uspeh rehabilitacije meri se kvalitetom života. Minimum samostalnosti u aktivnostima dnevnog života je prvi kriterijum rehabilitacionog uspeha. Redovni telesni trening je najznačajniji faktor očuvanja fizičke i psihičke sposobnosti starih ljudi. Svakodnevna fizička aktivnost održava strukture vezivnog tkiva da budu funkcionalno sposobne za svakodnevne aktivnosti. Naravno da su ciljevi rehabilitacije kod starih osoba manje ambiziozni nego kod mlađih pacijenta i da je sprovođenje programa rehabilitacije često veoma komplikovano. U okviru doma za stara lica fizioterapeut nije samostalan. On je deo stručnog tima i uz lekarski nadzor sprovodi prepisanu terapiju. Upućen od strane lekara o kontraindikacijama i o opštem stanju pacijenta, fizioterapeut strogo dozirano sprovodi terapiju.
Poslednjih godina primetan je porast interesovanja starih lica za institucionalnim oblikom zaštite. Pored državnih ustanova, koje se bave negom i rehabilitadijom starih lica, otvara se sve veći broj privatnih. U većini beogradskih domova za stara lica prisustvo fizioterapeuta je neizbežno. Na ovaj način povećava se potreba za fizioterapeutima.
Jedan od domova za stare u Beogradu koji raspolaže i uslugama fizioterapeuta je
DOM MILIDOM http://www.dom-milidom.co.rs/
Pripremila: mr sc Marija Stanković